Sułoszowa
Krzyże i kapliczki przydrożne w Gminie Sułoszowa

okadka ksizkiKsiążka została wydana w 2010 roku i posiada 125 stron. Ze względu na brak wcześniejszych opracowań, informacje w niej zawarte pochodzą głównie z wywiadów z osobami mającymi wiedzę na temat istorii danych obiektów.

Celem pracy było dotarcie do jak największej ilości danych, kiedy powstała kapliczka/ krzyż, jaki był cel powstania, dlaczego została zbudowana w tym, a nie w innym miejscu, kto był jej konstruktorem. Do każdego opisu dołączone jest zdjęcie wykonane przeze mnie. Opracowanie zostało podzielone na trzy części: Sułoszowa, Wielmoża, Wola Kalinowska. Każda część opatrzona jest krótką notką historyczną dotyczącą wsi.

Ewelina Łagiewka

 
Sułoszowa - 1943 r.

W miesiącu kwietniu 1943 r. we wsi Sułoszowie zostało zastrzelonych dwóch nieznanych Polaków przez żandarmów niemieckich,  o to że przekroczyli granicę z Olkusza do Sułoszowy. Rozkaz do zastrzelenia  wydał porucznik żandarmerii z Wolbromia Baumgarten. Miejsca zamieszkania jego nie ustalono.

W miesiącu maju 1943 r. we wsi Sułoszowa został zastrzelony jeniec armii czerwonej, uciekający z obozu z Niemiec. Jeńca tego zastrzelił żandarm Geze Wilhelm pochodzący z okolic Berlina.

Sprawozdanie z dokonanych morderstw przez Niemców na terenie gminy Sułoszowa w czasie ich okupacji (materiał udostępniła Władysława Roś z Sułoszowej).

 
Wielmoża - 1943 r.

W miesiącu wrześniu 1943 r. we wsi Wielmoży zostali zastrzeleni przez Niemców Lipa Jan, jego żona Apolonia oraz ich zięć Kaleta Jan. Lipa Apolonia była wezwana przez Niemców, aby wyszła na podwórze i przed drzwiami mieszkania dostała strzał w tył głowy. Natomiast lipa Jan i Kaleta Jan byli wezwani,  aby sobie wykopali grób, a gdy odmówili , zostali zastrzeleni. Świadkami tego zajścia była Lipa Elżbieta, która była wówczas w domu Lipów. O co Lipowie zostali zamordowani tego nikt nie wie.

 (Sprawozdanie z dokonanych morderstw przez Niemców na terenie gminy Sułoszowa w czasie ich okupacji (materiał udostępniła Władysława Roś z Sułoszowej).

 
Wola Kalinowska - 1943 r.

W czasie II wojny światowej, we wsi doszło do aktu terroru, na szczęście nikt nie stracił życia. Nie wiemy dlaczego torturowano - ......Józefa, Kowalczyka Piotra oraz kilku innych osób, których strasznie pobito i wieszano za ręce przez żandarmów niemieckich i policję granatową. Żandarmi, którzy urzędowali na posterunku w Sułoszowej nazywali się Eigler i Haim, z policji granatowej Guzik. Ci właśnie dokonywali terroryzowania ludności w dniu 28 sierpnia 1943 r.

(Archiwum Państwowe w Krakowie, sygn. UWK 401, s.  672.)

 
Pożar zabudowań chłopskich - 1908 r

We wtorek [9 czerwca]  o godz. 12 w nocy  z niewiadomej przyczyny wynikł pożar we wsi Sułoszowa w powiecie olkuskim. Spaliło się 6 domów, 6 chlewów, 2 stodoły, ubezpieczone na 1410 rb., jak również wiele nieubezpieczonego ruchomego majątku, jak krowa, 2 świnie, ziarna i gospodarczych narzędzi  za 2500 rb. (Gazeta Kielecka 1908, R. 39, nr 46).

 
Wydarzyło się w 1893 r. w Sułoszowej - zniszczenia w kościele

We wsi Sułoszowa, powiatu olkuskiego srożyła się gwałtowna burza z piorunami. Jeden  piorun uderzył w dzwonnicę kościelną, obciął tynk i okna potrzaskał. Drugi uderzył w dach na kościele, wpadł do wnętrza przez prezbiterium, przeleciał wzdłuż nawy i strzaskał pod chórem trzy filary, oraz  gzymsy i rzeźby wyzłacane. Szczęściem, że ominął organy, jakie przed dwoma laty ufundowano (Gazeta Kielecka 1893, R. 24, nr 48)

 
Kilka słów o książce... „Dzieje Sułoszowej 1315-1945”

 

W 2007 r. ukazała się książka poświęcona dziejom Sułoszowej, wsi leżącej w północno-zachodniej części powiatu krakowskiego. Sułoszowa jest położona w odległości 37 km od Krakowa i 12 km od Olkusza, w pięknej, malowniczej Dolinie Prądnika, w pobliżu Ojcowskiego Parku Narodowego. Od lat 60. XIX wieku Sułoszowa jest siedzibą gminy, którą tworzą obecnie sołectwa: Sułoszowa I; Sułoszowa II; Sułoszowa III; Wielmoża; Wola Kalinowska. Jest jedną z najdłuższych wsi w Polsce, liczy bowiem około 10 km.

Książka o historii Sułoszowej została wydana na podstawie pracy doktoranckiej Kazimierza Rosia, który ją obronił w 1979 roku. Autor, będąc mieszkańcem Sułoszowej, na pewno liczył się z tym, że kiedyś swą pracę doktorską opublikuje w formie książkowej. Niestety tak się nie stało. Kazimierz Roś zmarł kilka lat później. Przez prawie trzydzieści lat praca o Sułoszowej znajdowała się w bibliotece Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Krakowie oraz w domu rodzinnym autora. Dopiero staraniem żony Kazimierza Rosia, Władysławy i córki Grażyny Safian, a także dzięki życzliwości kilkunastu osób, praca doktorancka o dziejach Sułoszowej w swej niezmienionej formie ukazała się drukiem.

Dzieje Sułoszowej - to pierwsza książka poświęcona historii tejże miejscowości. To cenne źródło informacji z którego możemy się dowiedzieć o m. in. o początkach wsi, o sprawach gospodarki folwarczno-pańszczyźnianej, obciążeniach feudalnych, dziejach kościoła i parafii oraz szkolnictwa. Publikacja ta zawiera także wiele wiadomości o życiu codziennym mieszkańców wioski. Dowiemy się zatem jak chłopi znosili ciężary związane z poddaństwem i jak walczyli z wyzyskiem dzierżawców. Zapoznamy się z trudnościami z jakimi borykali się mieszkańcy Sułoszowej i okolic w czasie częstych epidemii i nieurodzajów. Książka szeroko omawia tematy dotyczące powstań narodowych, a także czasy pierwszej i drugiej wojny światowej.

Mieszkańcy Sułoszowej, a także wszyscy ci, którzy interesują się historią lokalną otrzymali interesującą publikacje, dokumentującą dzieje wsi polskiej. Należy dodać, że zawiera ona także liczne wzmianki o pobliskich miejscowościach. Książkę o Sułoszowej, opracowanej na bogatym materiale źródłowym czyta się z prawdziwym zainteresowaniem, podziwiając niewątpliwy talent literacki autora i jego dobre przygotowanie badawcze. Polecam ją każdemu, nie tylko mieszkańcom Sułoszowej, ale także wszystkim tym, którzy interesują się dziejami ziemi podkrakowskiej.


Kazimierz Tomczyk

 


Ciekawostki z przeszłości

Dawne wierzenia i zwyczaje

Statystyka strony

Użytkowników : 2
Artykułów : 281
Odsłon : 274146

Gościmy

Naszą witrynę przegląda teraz 5 gości